“Kerstmis is óók een moslimfeest!”

Aangezien de religieuze betekenis van Kerstmis jaar na jaar vermindert en de nadruk nu vooral op gezellig samenzijn – en cadeautjes – ligt, wou ik wel eens weten of niet-christenen ook Kerstmis vieren en zoja, hoe vullen zij dat in? Ik ging deze week op stap in Ledeberg en vroeg de mening van de moslimgemeenschap.

Met Kerstmis wordt de geboorte van Jezus van Nazareth gevierd. Zowel christenen als moslims beschouwen Jezus als de messias die bij het einde der tijden naar de aarde terug zal keren. Beiden geloven dat Jezus de zoon is van de maagd Maria (of Maryam in de islam). Christenen zien Jezus van Nazareth echter als de zoon van God, terwijl Isa (zoals hij door moslims wordt genoemd) vooral aanzien wordt als een belangrijke profeet.

Maar wordt Kerstmis door moslims gevierd? Leyla Yildiz, die met haar man een kruidenierszaak heeft in Gent, schudt heftig het hoofd. Op de vraag of ze dat ook niet voor de kinderen doet, antwoordt ze weer ‘neen’. Laouini Hasna van de halalslagerij iets verderop bevestigt Leyla’s verhaal. “Kerstmis is niet ons feest. Moslims vieren alleen het einde van de ramadan – het Suikerfeest – en het Offerfeest dat er nu vrijdag aankomt.” De dame die na mij de slagerij is binnengewandeld, knikt. “Wij geloven wel in kerst en de profeet Jezus, maar dat vieren wij niet, net zo min als de geboorte van Mohammed”, vertelt Mahmaudi Zakia.

Mahmaudi voegt er wel aan toe dat ze moslims kent die Kerstmis vieren. Ook de kinderen vieren het op school, maar thuis worden er geen cadeautjes gegeven op 25 december. Nieuwjaar wordt dan weer wel gevierd, “want dat is een feest voor iedereen”, lacht slagersvrouw Laouini. Ze geeft wel toe dat ze kerstversiering ophangt in de winkel. “Ik kan moeilijk geen boom zetten of lichtjes hangen in de slagerij, de klanten verwachten dat.” Rond de kerstperiode verkoopt Laouini wel vlees voor de feestdagen, maar ze kent geen moslims die kerstinkopen komen doen.

Onderbuur Belaïd El Arras vertelt me een ander verhaal. “Wij vieren wel Kerstmis, al doen we dat niet zo uitbundig zoals christenen. Cadeautjes komen er niet aan te pas, maar wij gaan wel eten bij familie en snoepen.” Belaïd vertelt me dat moslims geen onderscheid mogen maken tussen de verschillende profeten, en dat de familie El Arras dus ook het feest van Mohammed viert dat dit jaar net na nieuwjaar valt. Als ik opmerk dat andere moslims me vertelden dat ze geen kerst vieren, is hij verontwaardigd. “Diegene die dat zeggen kennen de islam niet. Kerstmis is óók een moslimfeest!”

Ik haal er dus maar een officiële uitleg bij. “Kerst wordt bij moslims inderdaad niet gezien als een officieel feest, alleen het Suiker- en Offerfeest zijn dat. Alle andere momenten zijn herdenkingsmomenten”, bevestigt Youssef Souissi, voorzitter van de Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims (VOEM). “Wij delen in de vreugde van onze niet-moslim buren tijdens de kerstperiode en zullen hen zeker gelukwensen, net zoals wij hen met het Offerfeest vrijdag zullen trakteren.” Souissi voegt eraan toe, “Jezus wordt trouwens elke dag, samen met de andere profeten, vereerd tijdens het gebed. Wij maken daar ook geen onderscheid in. Wie aan Jezus raakt, raakt ook aan ons. Hij is voor ons evenveel waard als Mohammed.” Volgens Souissi heeft Kerstmis ook niets te maken met Jezus. Wanneer ik hem ongelovig vertel dat we dan toch zijn geboorte in Betlehem vieren, valt hij me in de rede. “Kerst is gebaseerd op een heidens feest dat op de kortste dag van het jaar de terugkeer van de zon viert. De Kerk heeft daar later Kerstmis van gemaakt. En nu is het vooral een maatschappelijk en commercieel feest geworden.”

Maar dat neemt niet weg dat moslims kerst kunnen vieren. “Als mensen iets willen vieren buiten onze twee feesten, dan zijn zij daar vrij in”, zegt Souissi. “Moslims kiezen voor zichzelf of ze Kerstmis vieren of niet. Hoe meer mensen vanuit een godsdienstig standpunt feest vieren en profeten vereren, hoe dichter ze staan bij God, en dat is goed. Een viering organiseren kan nooit kwaad. Je kunt niet zeggen dat iemand te veel of te weinig moslim is volgens de feesten die hij viert. Het belangrijkste is dat vreugde gedeeld en eerst gecreëerd moet worden, en wij zullen de eersten zijn om dat te doen.”