‘Morgenrood’, de Nederlandse vertaling van het vierde en laatste boek van de Twilight-reeks, ligt op 17 april in de winkel. Hoewel van de Engelse versie wereldwijd al miljoenen exemplaren over de toonbank gingen, zijn de kritieken snoeihard. Heeft Stephenie Meyer haar vampierensaga de doodsteek gegeven?
[spoiler alert!]
Flashbacks van toen de laatste Harry Potter net in de winkels lag, overmanden ons bij de beelden van gibberende Amerikaanse tienermeisjes die anderhalf jaar geleden in lange rijen aanschoven om het laatste boek van de Twilight-reeks in handen te krijgen. Van ‘Breaking Dawn’ (Nederlandse titel: ‘Morgenrood’, red.) werden de eerste dag 1,3 miljoen exemplaren verkocht.
Sinds de publicatie van ‘Twilight’, het eerste deel waar de reeks naar vernoemd is, heeft de Amerikaanse schrijfster Stephenie Meyer al ruim 70 miljoen boeken verkocht. Daarmee bungelt ze een heel eind achter J.K. Rowling, die andere fantasy-schrijfster die haar leerling-tovenaar Harry Potter maar liefst 400 miljoen keer over de toonbank zag vliegen.
Maar niet alleen in verkoopcijfers kan Meyer niet aan haar Britse collega tippen. Daar waar Rowling een succesvol einde aan haar zevendelige reeks breide, heeft Meyer het volgens velen behoorlijk verprutst.
In de eerste dagen na de release in de VS brachten een aantal fans, opgehitst door een teleurgestelde lezer op boekensite Amazon.com, onder het mom van “Don’t burn it, return it”, hun exemplaar van ‘Breaking Dawn’ terug naar de winkel. Andere diehard fans blijven laaiend enthousiast. De meningen zijn dus verdeeld.
Jammer genoeg moeten wij ons aansluiten bij de lezer die vindt dat Meyer haar eigen reeks naar de maan heeft geholpen. Tijdens het lezen van ‘Twilight’ voelden wij ons bijwijlen graag nog eens een tiener. Maar met de publicatie van elk nieuw boek kon de saga ons steeds minder bekoren, tot met ‘Morgenrood’ de vampierentrein helemaal ontspoorde.
Steigerende feministen
De verhaallijnen in de reeks zijn vrij eenvoudig en voorspelbaar. In ‘Twilight’ wordt de saaie Bella verliefd op Edward, de knapste – en natuurlijk ook meest onbereikbare – kerel van de plaatselijke high school.
De liefde is wederzijds, maar de geur van Bella’s bloed maakt vampier Edward hoorndol. Gelukkig noemt de familie Cullen zich ‘vegetariërs’, en leven ze alleen van dierenbloed.
Een seksuele relatie zit er voor de twee geliefden niet in, aangezien sterke, perfecte Edward van fragiele Bella waarschijnlijk geen spaander heel zou laten. Dit ruikt behoorlijk naar voorhuwelijkse seksuele onthouding, maar dat mag geen wonder heten met de conservatieve mormoonse achtergrond van Meyer. Edward weigert ook om Bella in een vampier te veranderen, hoewel ze dat zelf wil. Voor haar eigen goed, heet dat dan.
Eveneens om Bella te beschermen, geeft Edward haar de bons in het tweede boek ‘Nieuwe maan’. Het arme schaap vindt troost bij haar beste vriend annex weerwolf Jacob. Maar vampieren en weerwolven kunnen elkaars bloed drinken, en dus volgt in ‘Eclips’ een eindeloze aaneenschakeling van Bella’s twijfels over welke hunk ze moet kiezen.
Waar feministen al een vette kluif hadden aan de eerste drie delen, gaan ze – samen met elke ruimdenkende lezer – helemaal uit hun dak na het lezen van ‘Morgenrood’. In het laatste boek van de eens zo veelbelovende reeks trouwen Bella en Edward. Niet helemaal naar Bella’s zin, maar Edward weigert nog steeds de bedstee in te duiken. Of toch niet voor het huwelijk, dus heeft maagdelijke Bella geen andere keuze.
Meyer plakt Edward het etiket ‘ouderwets’ op – hij is immers bijna 90 – en daarmee is de kous af. Bella blijft de kwetsbare ziel die beschermd moet worden en mag vooral geen eigen beslissingen nemen. Dus doet perfecte Edward dat voor haar.
Als Bella op huwelijksreis zwanger blijkt te zijn – na een keertje seks, jawel – wil haar echtgenoot zelfs dat ze een abortus ondergaat. Bella weigert en besluit, samen met Edward’s kinderloze zus Rosalie, de baby te houden.
Geforceerde huwelijken en halfgewenste baby’s: elke ouder vraagt zich luidop af welk beeld een kind krijgt van relaties tussen volwassenen.
Losse eindjes
Nog erger is het hoofdstuk waarin baby Renesmee, half vampier en half mens, geboren wordt. Criticus Elizabeth Hand vreest in The Washington Post zelfs dat gevoelige tieners zich levenslange onthouding zullen opleggen na het lezen van dit uitermate gruwelijke stuk.
Helemaal surrealistisch wordt het wanneer Jacob plots zijn liefde voor Bella vergeet en verliefd wordt op haar dochter. Weerwolven zijn namelijk voorbestemd om met een persoon samen te zijn, zelfs al is de zielsverwant nog maar enkele dagen oud.
Een beetje ziek, als u het ons vraagt, en het doet ons terugdenken aan het geforceerde huwelijk van Bella. Volgens Meyer heeft een mens blijkbaar weinig te kiezen.
Het einde van ‘Morgenrood’ valt al helemaal in het water als het langverwachte gevecht met de Volturi, de koninklijke vampierenfamilie die de wetten oplegt, helemaal niet doorgaat.
Twee boeken en 1.300 pagina’s lang heeft Meyer haar verhaal opgebouwd naar dit ferme conflict tussen de twee vampierenclans, die uiteindelijk na een hoop heen-en-weergepraat gewoon naar huis terugkeren.
Meyer heeft er trouwens een handje van weg om verhaallijnen te laten doodbloeden of plots overboord te gooien. De vijandigheid tussen Edward en Jacob, waar ‘Nieuwe maan’ en ‘Eclips’ grotendeels om draaien, verdwijnt in dit laatste deel in het niets. Vampieren en weerwolven worden een grote happy family.
En ieders angst dat Bella zich als een bloeddorstig monster zou gedragen tijdens haar eerste jaren als nieuwe vampier, is meteen van de baan als blijkt dat ze zich, door een gave, heel beheerst kan houden.
Meyer liet in haar grande finale veel losse eindjes liggen, tot groot ongenoegen van veel liefhebbers. De schrijfster kon veel meer uit ‘Morgenrood’ gehaald hebben, maar zorgt alleen dat de al zwijmelende fans nog meer op wolkjes lopen. Erg jammer, want haar vampierensaga zat vol potentieel. Maar Meyer is natuurlijk Rowling niet.
Dit artikel verscheen eerder in het online magazine Nacht.Mag>
Geen opmerkingen:
Een reactie posten